ROBUST Co-creatiesessie: Inzichten van stakeholders
Hoe kunnen stakeholders rondom slim en bi-directioneel laden bijdragen aan het verminderen van congestie en verhogen van stabiliteit van het elektriciteitsnet? Deze en meer vragen stonden centraal tijdens de derde ROBUST Dag voor stakeholders op 23 oktober 2024. Naast een aantal highlights uit de tot nu toe behaalde resultaten van het ROBUST-project, was een belangrijk doel van de bijeenkomst om samen met marktpartijen, overheden, gebruikers, onderzoekers en experts te werken naar handelingsperspectieven voor stakeholders. Hierbij verkenden zij samen welke rol betrokken partijen kunnen spelen in de opschaling van groepen kleine flexibiliteitsbronnen, zoals slimme en bi-directionele laadpalen, warmtepompen en batterijen, om zo het elektriciteitsnet stabiliteit te bieden en congestie te verminderen. Het leidde tot een inspirerende discussie in een evenzo inspirerende ruimte in de Botanische Tuin van het Utrecht Science Park.
Download hier: Presentaties ROBUST Inspiratie- en Co-creatiesessie
ROBUST onderzoekt het potentieel van slimme en bi-directionele laadpalen en een groot aantal andere, kleine installaties (‘gedistribueerde flexibiliteitsbronnen’), voor het bestrijden van netcongestie en het flexibeler maken van het elektriciteitssysteem. Het onderzoek bestaat niet alleen uit rekenstudies met metingen uit diverse onderzoeklocaties, maar ook uit gebruikersonderzoek, en in direct contact met eindgebruikers, experts en vertegenwoordigers van gelijksoortige projecten.
Onder de aanwezigen waren vertegenwoordigers van overheden zoals gemeente Utrecht, gemeente Amersfoort en provincie Utrecht; onderzoekslocatie Universiteit Utrecht op werk/woon locatie Utrecht Science Park; kennis- en innovatiecentra ElaadNL en TKI Dinalog; eindgebruikers zoals het bewonersinitiatief Duurzaam Craneveer, a.s.r. en Triodos Bank; energiemanagement provider Enervalis; aggregatoren en flexaanbieders EDMij en We Drive Solar, en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
Toekomstbestendig energiesysteem
ROBUST boekt interessante resultaten, en projectpartners van ROBUST gaven de stand van zaken. Bart van der Ree presenteerde een overzicht van de onderzoeksactiviteiten. De slimme en bi-directionele laadpalen worden al op grote schaal ingezet om in te spelen op de Day-aheadmarkt: het laden wordt afgestemd op de energieprijzen van dat moment. ROBUST neemt ook deel aan het tot stand brengen van de mogelijkheid tot het aanbieden van congestiemanagement vanuit groepen laadpalen op het platform GOPACS. Andere onderzoeksacties gaan in op de mogelijke bijdrage van flexibele energiebronnen vanuit elektrische bussen, bedrijfslocaties, woonlocaties en elektrische bedrijfswagens.
Nico Brinkel presenteerde een aantal hoogtepunten uit de rekenstudies. Het functioneren van netbewust laden, waarbij het laden van elektrische auto’s uitgesteld wordt tot een gunstiger tijdstip, is in de praktijk diepgaand onderzocht. Er is ook in beeld gebracht in hoeverre slim en bi-directioneel laden van elektrische auto’s daadwerkelijk de piekvragen op het elektriciteitsnet kan verlagen bij toepassing van capaciteitsbeperkende contracten en bij juist gekozen dynamische nettarieven.
Vervolgens gaf Anoeska Buijze een update over de vele nieuwe ontwikkelingen in wet- en regelgeving. De nieuwe Energiewet en netcodewijzigingen bieden nieuwe mogelijkheden voor congestiemanagement. Interessant voor bijvoorbeeld woongebieden is de mogelijkheid van groeps-CBC’s (capaciteitsbeperkende contracten) voor een mix van grote en kleine aansluitingen, maar de eis dat kleine aansluitingen dezelfde balansverantwoordelijke partij (BRP) moeten hebben, remt nog. Ook ging Anoeska in op alternatieve transportrechten, congestieverzachters, en dubbele energiebelasting voor kleinverbruikers.
Daarna gaf John de Wit een overzicht van de resultaten tot nu toe van sociaal en gebruikersonderzoek. Hoe reageren gebruikers van elektrische auto’s op slim en bi-directioneel laden? Motivaties, mogelijkheden en zorgen bij gebruikers werden in kaart gebracht. De resultaten van het sociaal onderzoek worden in ROBUST gekoppeld aan de rekenstudies, zodat die nauwkeuriger aansluiten op de praktijk.
Tenslotte gaf Robin Berg een update over We Drive Solar (WDS) en Mywheels. De nieuwe Renault5 die binnenkort wordt gelanceerd wordt vehicle-to-grid volgens de nieuwe protocollen. Het testen met WDS-laadpalen verloopt veelbelovend. MyWheels en WDS verwachten vanaf het eerste kwartaal van komend jaar 50 bi-directionele Renault-auto’s in de leasevloot op te nemen en zo snel op te schalen tot circa 500 bi-directionele deelauto’s voor het eind van 2025. Een groot aantal bi-directionele WDS-laadpalen in Utrecht wordt nu aangepast om ook aan de nieuwste protocollen te voldoen.
Samen naar de oplossing
Het tweede deel van de middag bestond uit een open discussie over de vraag: wat kunnen overheden, netbeheerders, aggregatoren en flexaanbieders, en professionele en particuliere eindgebruikers doen om grootschalige inzet van de flexibiliteit vanuit bi-directioneel laden en andere gedistribueerde flexbronnen te helpen realiseren?
Bart van der Ree leidde voor ieder van die groepen de discussie in met een voorzet voor het belang waarom die partijen daaraan zouden deelnemen, wat daarbij uitdagingen zijn en wat mogelijke handelingsperspectieven zijn. Een levendige discussie barstte los waarin alle deelnemers nieuwe ideeën en perspectieven aandroegen. Deze inputs zullen gaan dienen als basis voor een viertal datasheets. Deze datasheets zal ROBUST de komende tijd ontwikkelen samen met de stakeholders en onder de doelgroepen publiceren.
De dag eindigde met een netwerkborrel waarbij deelnemers aangaven hoe interessant en stimulerend ze de discussie hebben gevonden.
